Молчење на Хрватска за пукањето врз бегалци

Извештаите на невладините активисти за долгогодишното насилство на хрватската полиција во погранични области досега не биле подложени на соодветни истраги од високи служби, објави Дојче веле.

Наводното случајно ранување бегалец во Горски Котар кон средината на овој месец предизвика разговори околу политиките и практиките на хрватската држава против безброј очајни луѓе – претежно Азијци – кои се обидуваат со криење да дојдат до Западот на Европа.

Покрај тоа, за ова придонесе и најновиот извештај од меѓународната цивилна организација „Мрежа за набљудување на граничните насилства“ (БВМН) со детална статистика за специфични слични примери.

БВМН обезбеди податоци, собрани преку работата на здруженијата на партнери од областа во Хрватска и соседните земји надвор од Европската унија, кои откриваат многу загрижувачка слика за државниот третман на бегалците.

Тие објаснуваат што точно стои зад методата т.н. пушбек – присилно враќање на бегалците преку границата – што предизвикува сериозни контроверзии во пошироката јавност веќе извесно време.

Според статистичките податоци, ваквото протерување од Република Хрватска вклучувало употреба на огнено оружје во дури 19 проценти од случаите, потсетува ДВ.

Употребата вклучува пукање кон или околу луѓе, или во вис за предупредување и заплашување, или барем закана за отворање оган.

Можни повреди на забраната за тортура и протерување

Тоа е метод што се применувала на 1.279 мигранти од 2017 година, кои беа фатени индивидуално или колективно во Хрватска; 770 од нив годинава, или 285 само во октомври.

Во документот се споменуваат и разни информации за тепањето бегалците во одредени засолништа, засновано на сведочењата на самите жртви. По повод таквиот извештај, ДВ се обрати до хрватското МВР за коментар, но не доби изјава.

Добија одговор од Канцеларијата на заштитникот на граѓани (Народен правобранител) на Република Хрватска, од кого исто така беше побарано да се реши овој проблем.

„Три години по ред се обележани со поплаки од мигранти како и обвинувања од меѓународни организации, граѓански организации и медиуми за протерување на мигрантите со употреба на присилни средства и занемарување на нивното барање за меѓународна заштита“, рече заменик-народниот правобранител Маја Кевиќ за ДВ.

Таа посочи дека таквите практики укажуваат на можни нарушувања на забраната за тортура и колективно протерување, за што е потребна ефикасна и независна истрага.

„Сепак, со оглед на тоа што МВР негира каква било можност за незаконско однесување“, додаде Кевиќ, „додека не ги презема сите разумни и расположиви чекори за да го испитаме, ние постојано баравме државното обвинителство да спроведе истрага“.

Дознаваме дека истото го побарале и Комесарот за човекови права на Советот на Европа, како и одредени европратеници.

„Владеењето на правото, исто така, бара почитување на човековите права и основните слободи за сите луѓе, без оглед на разликите меѓу нив, и само на тој начин управувањето со процесите на миграција може да биде одржливо“, заклучи Маја Кевиќ.

Сепак, недостатокот на контрола врз полициската работа, неодамна ја поттикна Хјуман рајтс воч да каже дека ваквите активности треба да ја дискредитираат Хрватска да влезе во Шенген.

Сепак, повисоката политичка констелација во рамките на ЕУ, од друга страна, дава значително поинаков поглед на ваквата состојба.

Германската канцеларка Ангела Меркел, исто така, изрази разбирање минатата недела во Загреб за улогата на Хрватска како земја „која мора да ги заштити надворешните граници на ЕУ“, за разлика од средината на Унијата.

Овие последни се несомнено оние што се насочени кон многу бегалци, но и оние што одлучуваат за прием во Шенген. Образложението во секојдневниот живот досега е огромно и ја диктира тишината околу најсериозните случаи на кршење на човековите права и загрозување на животот во Република Хрватска, наведува ДВ.

Хрватските партнери од Мрежата за надзор на погранично насилство не се согласуваат на ваквата државна акција, а во последните денови ја одбележаа втората годишнина од смртта на Мадина Хусини. Тие го истакнаа барањето – со името на таа девојка од Авганистан, најмладата жртва на репресијата на хрватските полицајци кон бегалците, да биде именуван денешниот Плоштад на Република Хрватска во Загреб.

ДВ се обрати до Центарот за мировни студии (ЦМС), еден од хрватските соработници на БВМН, кој е меѓу најактивните во работата со бегалците.

„Организациите и иницијативите собрани во БВМН последниве три години ја следат и снимаат состојбата на хрватските граници и територија, и Србија и Босна и Херцеговина“, изјави за Дојче веле, Сара Кекуш од КМС.

Според неа, објавените податоци и статистика се засноваат на сведочења собрани од луѓе во движење, со значително зголемување на употребата на оружје при незаконско протерување.

„Сите објавени резултати се потврдени со конкретни сведоштва“, рече Кекуш, „односно опис на локацијата, бројот и профилот на лицата, како и видот на употребеното насилство.Постои несразмерност во однос на официјалните податоци и тоа е поради нетранспарентност на властите чии статистики се нецелосни, односно едвај постојат, а истовремено не постојат ефективни механизми за следење на работата на полицијата “.

Оваа активистка додава дека во анонимното писмо од полициските службеници до Народниот правобранител годинава се тврди дека употребата на оружје при незаконско протерување бегалци и други мигранти не е исклучок, туку вообичаена практика која ја загрозува човековата безбедност и животи.

„За жал, неколку полициски престрелки познати во медиумите против мигрантите, за жал, се покажаа исто, при што реакцијата на МВР во најновиот случај беше особено срамна со манипулирање со информациите“, заклучи Сара Кекуш.

Сепак, барем притисокот врз државата се чини дека расте од сите страни – кон посакуваното разјаснување и решавање на овој хроничен и крајно проблематичен проблем.

Хрватската полиција под притисок

Хрватската полиција веќе подолго време е изложена на притисок од различни организации затоа што инсистира на доследно спроведување на националното и европското законодавство за заштита на нејзината државна граница, како и на надворешните граници на ЕУ.

Така, извештаите на организациите се засноваат на презентирање на непроверливи обвинувања, во отсуство на конкретни факти и докази, односно невистини насочени кон нарушување на достоинството на хрватскиот полицаец, со цел да се спречи пристапот на Република Хрватска до Шенген-зоната.

Притоа, апсолутно се игнорира фактот за систематско занемарување на Босна и Херцеговина, вклучително и на Србија, во врска со извршувањето на контролата над нејзините државни граници, како и дозволувањето масовно и неконтролирано влегување на мигрантите на територијата на Босна и Херцеговина и Србија, и на крајот, систематско протерување на мигрантите од прифатните центри во Бихаќ и во Велика Кладуша и сместување во кампови во лоши услови оддалечени само шест километри од хрватската граница.

Министерството за внатрешни работи на Република Хрватска неодамна реагираше на вакви и слични обвинувања и таа реакција е достапна за јавноста на веб-страницата на МВР, пренесува ДВ.